Στόχοι κατά την αντιμετώπιση της υπεργλυκαιμίας Ως χρόνιες επιπλοκές του ΣΔ χαρακτηρίζονται: H μικροαγγειοπάθεια, στην οποία περιλαμβάνονται η αμφιβληστροειδοπάθεια, η νεφροπάθεια και η νευροπάθεια. H μακροαγγειοπάθεια, στην οποία περιλαμβάνονται η αθηροθρόμβωση των στεφανιαίων και εγκεφαλικών αρτηριών, των καρωτίδων, της αορτής και των περιφερικών αρτηριών, που αναφέρονται και με τον γενικό όρο Καρδιαγγειακή Νόσος (ΚΑΝ). Γλυκαιμικοί στόχοι Επιδιωκόμενος στόχος κατά τη ρύθμιση της γλυκαιμίας στον ΣΔ είναι για τους περισσότερους η επίτευξη και διατήρηση τιμής HbA1c <7,0%. Για να επιτυγχάνεται η τιμή HbA1c <7,0% πρέπει η γλυκόζη τριχοειδικού αίματος (όπως μετριέται με τους ειδικούς μετρητές γλυκόζης), να είναι προγευματικά <130 mg/dL και μεταγευματικά <180 mg/dL. Για αυστηρότερους στόχους ρύθμισης της γλυκόζης (HbA1c <6,5%, πιθανώς να χρειάζεται η μεταγευματική γλυκόζη 24ώρου ≤140 mg/dL και νηστείας ≤110 mg/dL με την προϋπόθεση της αποφυγής υπογλυκαιμιών. Εξατομίκευση στόχων Για την επιλογή του γλυκαιμικού στόχου και του θεραπευτικού σχήματος που θα απαιτηθεί για την επίτευξή του, σημαντική αξία έχει η εκτίμηση της επιθυμίας, ικανότητας και δυνατότητας του ατόμου με ΣΔ για την εφαρμογή των οδηγιών. Σε άτομα με μικρή διάρκεια ΣΔ, μεγάλο προσδόκιμο επιβίωσης, χωρίς σοβαρές συννοσηρότητες και χωρίς εμφανή καρδιαγγειακή νόσο, μπορεί να τεθεί ως στόχος κατά τη ρύθμιση της γλυκαιμίας τιμή HbA1c <6,5% (με στόχευση ακόμα και τις φυσιολογικές τιμές) υπό την προϋπόθεση ότι η απαιτούμενη θεραπευτική αγωγή δεν δυσχεραίνει σημαντικά άτομα με ΣΔ και δεν προκαλεί επεισόδια υπογλυκαιμίας. Όποτε επιτυγχάνεται ρύθμιση της HbA1c σε επίπεδο χαμηλότερο του εξατομικευμένου στόχου για το συγκεκριμένο άτομο με ΣΔ, επιδιώκεται να διατηρείται το επίπεδο αυτό, εφόσον όμως η εφαρμοζόμενη θεραπευτική αγωγή δεν επιβαρύνει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ατόμων με ΣΔ και δεν προκαλεί επεισόδια υπογλυκαιμίας. Σε άτομα με ΣΔ προχωρημένης ηλικίας ή με σημαντικού βαθμού επιπλοκές ή που επί σειρά ετών ήταν σε κακή ρύθμιση ή έχουν μικρό προσδόκιμο επιβίωσης ή εμφανίζουν ανεπίγνωστη υπογλυκαιμία ή πάσχουν και από άλλα σοβαρά νοσήματα, όπως ο καρκίνος, η καρδιακή ανεπάρκεια κ.ά., ο στόχος είναι τιμή HbA1c 7,0-7,5%. Σε άτομα με βραχύ προσδόκιμο επιβίωσης, όπως σε υπερηλίκους ή άτομα με σοβαρές συννοσηρότητες, επιδιώκεται λιγότερο αυστηρός γλυκαιμικός στόχος. Παραμένει ως κύριο μέλημα ρύθμισης η αποφυγή της σακχαρουρίας. Με τον τρόπο αυτό, αποτρέπεται η κλινική συμπτωματολογία του ΣΔ, με ό,τι αυτή συνεπάγεται για την ποιότητα ζωής του ατόμου με ΣΔ, περιορίζεται σημαντικά ο κίνδυνος εμφάνισης οξέων υπεργλυκαιμικών επιπλοκών του ΣΔ και ουσιαστικά απαλείφεται ο κίνδυνος εμφάνισης της άκρως ανεπιθύμητης και επικίνδυνης, για τα άτομα αυτά, υπογλυκαιμίας. Στις περιπτώσεις όπου οι στόχοι για την HbA1c δεν μπορούν να επιτευχθούν, κάθε βελτίωση της τιμής της θεωρείται ευεργετική. Διαβητικό πόδι 1 στους 4 ανθρώπους με διαβήτη στη χώρα μας εμφανίζει βλάβες στα νεύρα και αγγεία των ποδιών του, κάτι που συνήθως (λόγω απουσίας συμπτωμάτων) δεν γίνεται αντιληπτό από τον ίδιο τον ασθενή Οι επιπλοκές του διαβήτη αλλάζουν τη δομή και κινητικότητα των ποδιών με αποτέλεσμα να χρειάζονται ειδικά σχεδιασμένα παπούτσια, των οποίων οι προδιαγραφές αναφέρονται εδώ και χρόνια στη βιβλιογραφία Στη χώρα μας κάθε στιγμή έχουμε 50.000 ανοιχτά έλκη,το 15% των οποίων θα υποστεί ακρωτηριασμό Το 90% των ελκών οφείλεται σε τραύματα από ακατάλληλα υποδήματα Αποδεκτά για διαβητικό πόδι είναι τα ειδικά υποδήματα που μειώνουν τουλάχιστον 50% την εμφάνιση ελκών 000.000 ευρώ εκτιμάται το ετήσιο κόστος του διαβητικού ποδιού στη χώρα μας Αξιολόγηση διαβητικού ποδιού Διάγνωση Διαβητικής Περιφερικής Νευροπάθειας (Δ.Π.Ν.) Έλεγχος αισθητικότητας Παλλαισθησία Αίσθηση αφής Αίσθηση θερμού – ψυχρού Αίσθηση πόνου Αίσθηση θέσης και κίνησης των μελών στον χώρο Έλεγχος τενόντιων αντανακλαστικών Έλεγχος κινητικού συστήματος Ηλεκτροφυσιολογικές δοκιμασίες Πελματογράφημα , Ανάλυση βάδισης , Θεραπευτικές κάλτσες για κότσια, κάλτσες για βλαισότητα, διαβητικές κάλτσες, Θεραπευτικά παπούτσια για διαβήτη, νευροπάθεια και αγγειοπάθεια. Ορθοπεδικά πέλματα-πάτοι για παπούτσια Διάγνωση Περιφερικής Αρτηριακής Νόσου (ΠΑΝ) Κατά τον αρχικό έλεγχο για ΠΑΝ θα πρέπει να καταγράφεται το ιστορικό μειωμένης ταχύτητας βάδισης, μυϊκής κόπωσης κάτω άκρων, χωλότητας και να εκτιμώνται οι σφύξεις άκρου ποδός. Σε ασθενείς με συμπτώματα ή σημεία ΠΑΝ θα πρέπει να πραγματοποιείται μέτρηση του σφυροβραχιόνιου δείκτη (ΑΒΙ). Τεχνική μέτρησης του ΑΒΙ Με την εφαρμογή αεροθαλάμου μανόμετρου πάνω από τα σφυρά και τη χρήση μηχανήματος Doppler (5-10 MHz) για τον εντοπισμό των ήχων αιματικής ροής μετριέται η συστολική αρτηριακή πίεση στην οπίσθια κνημιαία αρτηρία και στη ραχιαία του ποδός, σε κάθε σκέλος. Συγχρόνως μετριέται η συστολική αρτηριακή πίεση της βραχιονίου αρτηρίας αμφοτερόπλευρα και λαμβάνεται υπ’ όψιν η μεγαλύτερη τιμή εκ των δύο. Στη συνέχεια υπολογίζεται ο ABI χωριστά για κάθε σκέλος. Είναι το πηλίκο της τιμής της συστολικής αρτηριακής πίεσης στην οπίσθια κνημιαία ή ραχιαία του ποδός αρτηρία (χρησιμοποιείται η μεγαλύτερη εκ των δύο) διά της τιμής της συστολικής πίεσης των βραχιονίων αρτηριών (χρησιμοποιείται η μεγαλύτερη εκ των δύο). Εκτίμηση της ΠΑΝ σύμφωνα με τις τιμές του ΑΒΙ >0,90 Φυσιολογικός ΑΒΙ 0,90 – 0,71 Ήπια ΠΑΝ 0,70 – 0,41 Μέτριας βαρύτητας ΠΑΝ ≤0,40 Σοβαρή ΠΑΝ (κρίσιμη ισχαιμία) >1,30 Σκλήρυνση Μönckeberg Σημαντική βοήθεια προσφέρει η υπερηχοτομογραφία (κατά προτίμηση έγχρωμη US Τriplex
